Zaścianek Taturowszczyzna

Ciekawostki #

Zaścianek Taturowszczyzna #

Obok zaścianka Tatury — znanego w XVII wieku również jako Taturowicze — który powstał w XVII wieku na ziemiach, na których Taturowie żyli od XVI wieku aż do co najmniej końca XIX wieku, istniała druga miejscowość, której nazwa również pochodzi od naszego nazwiska.

Był to zaścianek Taturowszczyzna — w niektórych dokumentach zapisywany także jako Tauturowszczyzna — położony bardzo blisko zaścianka Tatury.

Fragment mapy księstwa słuckiego z roku 1808. Taturowszczyzna nad rzeką Łosza leżą nieco na północny-zachod od miejscowości Tatury.

Zaznaczony na mapie zaścianek Tatury, razem z zaściankami Czerniczne, Charytonowce, Korzuny, Zabłocie, Leniewicze, Lipniki, Ostreyki i innymi, w XVII wieku tworzył większą okolicę ziemiańską zwaną Hrywiec. Szylowszczyzna, w której Taturowie również zamieszkiwali w XVII wieku, jest widoczna koło miasta Słobodka, na południowym obrzeżu mapy. Według inwentarza starzyckiego z roku 1696 dwa konie Hryhorowicz Taturowiczów — późniejszy zaścianek Tatury — były ograniczone z jednej strony „ścianą od rzeki Wyni, zostawiając grunta miasteczka Słobodki po lewej stronie do kopca ze Swinka”, „ścianą od kopca ze Swinka do rzeki Łoszy”, „ścianą do rzeki Wyni prostym trybem”, „a czwarta ściana rzeka Wynia graniczy” 18. Graniczący ze wsią Swinka zaścianek Taturowszczyzna był więc w bezpośrednim sąsiedztwie. W przeciwieństwie jednak do Hrywca i Szylowszczyzny, Taturowszczyzna nie należała do traktu starzyckiego księstwa słuckiego, lecz do księstwa kopylskiego.

Inwentarz księstwa kopylskiego z roku 1734 w Śwince wymienia zaścianek Taturowszczyzna, lecz w tym czasie mieszkali tam nie Taturowie czy Taturowiczowie – wiemy ze oba nazwiska były stosowane wymiennie – lecz Korzeniewscy. 19 Przez pewien czas nie było dla nas jasne, jaki jest związek pomiędzy naszą rodziną a nazwą zaścianku i czy taki związek w ogóle istnieje.

Zagadkę rozwiązał potomek Korzeniewskich zamieszkujących Taturowszczyznę w roku 1734, który zwrócił uwagę na zapis w inwentarzu księstwa kopylskiego z roku 1693. Z dokumentu tego wiemy teraz, że 6 włók koło Świnki, które później określano jako Taturowszczyznę, należało poprzednio do Jana Taturowicza. Jak zaznacza Igor Kapyłow w artykule Toponimia białoruska w okresie Rzeczypospolitej, w XVI–XVIII wieku charakterystyczne było rozdrabnianie ziem na prywatne działki, co prowadziło do wzrostu liczby własnych nazw z przyrostkiem -szczyzna, używanego jako formant toponimiczny o znaczeniu przynależności. 20 Wydaje się więc w zasadzie pewne, że nazwa Taturowszczyzna pochodzi od nazwiska Tatur/Taturowicz.

Jak długo dokładnie te 6 włók, które później tworzyły zaścianek Taturowszczyzna, znajdowały się w rękach Taturów, nie wiemy. Jasne jest jednak, że w roku 1670 Taturów w tym obszarze księstwa kopylskiego nie znajdujemy. Wydaje się więc prawdopodobne, że wspomniany Jan Taturowicz otrzymał przywilej na 6 włók, wspomniane w inwentarzu księstwa kopylskiego z roku 1693, gdzieś pomiędzy rokiem 1670 a 1693. Zgodny z tą hipotezą wydaje się fakt, że zarówno w roku 1734, jak i w latach 1744 oraz 1759, około 2 włóki z sześciu były puste i nieużywane, co sugeruje, że część ziem należących do zaścianku składała się z lasów albo innych gruntów jeszcze nieprzygotowanych do użytku rolniczego.